Khi ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, đặc biệt ở các đô thị lớn, máy lọc không khí trở thành thiết bị thiết yếu trong nhiều gia đình. Với khả năng loại bỏ bụi mịn, vi khuẩn, mùi hôi và các tác nhân gây dị ứng, máy lọc không khí không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn mang lại không gian sống trong lành và dễ chịu hơn.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động máy lọc không khí
Máy lọc không khí là gì?
Máy lọc không khí là thiết bị điện tử có chức năng loại bỏ các tác nhân gây ô nhiễm trong không khí trong nhà, góp phần nâng cao chất lượng không khí mà chúng ta hít thở hằng ngày. Thiết bị này được ví như một “lá phổi nhân tạo”, giúp thanh lọc không khí và mang lại không gian sống trong lành hơn.
Cấu tạo máy lọc không khí
Máy lọc không khí được cấu tạo từ nhiều bộ phận quan trọng, phối hợp chặt chẽ để làm sạch không khí. Dù hình thức bên ngoài có thể khác nhau tùy theo thương hiệu và dòng máy, nhưng về cơ bản, hầu hết các máy đều gồm các thành phần chính sau:
Vỏ máy (Khung ngoài)
- Chức năng: Bảo vệ toàn bộ linh kiện bên trong khỏi bụi bẩn, va đập và côn trùng.
- Chất liệu: Thường làm bằng nhựa ABS cao cấp hoặc kim loại, có độ bền cao, cách điện tốt và đảm bảo tính thẩm mỹ. Vỏ máy cũng tích hợp các khe hút và thổi khí được bố trí hợp lý.
Động cơ và Quạt hút/đẩy
- Chức năng: Tạo luồng không khí lưu thông qua máy. Trong đó quạt hút có tác dụng hút không khí ô nhiễm vào máy, quạt đẩy có tác dụng thổi luồng khí sạch trở lại môi trường.
- Đặc điểm: Công suất động cơ quyết định hiệu suất lọc (CADR). Các dòng máy cao cấp thường dùng động cơ không chổi than (BLDC) giúp máy vận hành êm ái, bền bỉ, tiết kiệm điện và điều chỉnh tốc độ linh hoạt.
Hệ thống màng lọc: Đây là bộ phận trung tâm, gồm nhiều lớp màng lọc với chức năng chuyên biệt:
-
Màng lọc thô (Pre-filter): Giúp loại bỏ bụi lớn, tóc, lông thú, sợi vải. Bộ phận này có thể dễ tháo lắp và vệ sinh bằng cách rửa hoặc hút bụi.
-
Màng lọc HEPA: Có tác dụng lọc tới 99,97% bụi mịn ≥ 0.3 micromet (PM2.5, phấn hoa, nấm mốc, vi khuẩn). Màng lọc HEPA không thể rửa nước, mà cần thay định kỳ từ 6–24 tháng.
-
Màng than hoạt tính: Có nhiệm vụ hấp thụ mùi hôi, khói thuốc, khí độc (Formaldehyde, VOCs). Bộ phận này cần thay mới sau 12–36 tháng tùy điều kiện sử dụng.
-
Các lớp lọc và công nghệ bổ sung (tùy model): Màng kháng khuẩn (có thể chứa nano bạc giúp diệt khuẩn), Ion âm/dương (làm rơi bụi xuống đất hoặc hút vào màng lọc), Đèn UV (diệt vi khuẩn, virus, nấm mốc), Quang xúc tác TiO₂ (phân hủy chất hữu cơ độc hại), Cảm biến không khí (phát hiện mức độ ô nhiễm để điều chỉnh chế độ hoạt động phù hợp).
Bảng điều khiển
- Chức năng: Điều chỉnh các tính năng như tốc độ quạt, chế độ lọc, hẹn giờ, ion, UV, hiển thị chất lượng không khí.
- Hình thức: Có thể là bảng cơ (nút bấm) hoặc bảng cảm ứng điện tử (LED/LCD).
Nguồn điện và Bộ điều khiển trung tâm: Cung cấp và điều phối điện năng cho toàn bộ hoạt động của máy.
Nguyên lý hoạt động máy lọc không khí
Máy lọc không khí hoạt động theo nguyên lý tuần hoàn khép kín: hút không khí bẩn vào – lọc sạch qua hệ thống màng lọc – thổi không khí sạch trở lại môi trường. Quá trình này diễn ra liên tục nhằm duy trì chất lượng không khí trong lành trong không gian sống.
1. Hút không khí bẩn
Máy sử dụng quạt hút (kết hợp với động cơ) để tạo luồng khí, hút không khí ô nhiễm từ môi trường bên ngoài vào qua các khe hút ở mặt trước, mặt sau hoặc hai bên thân máy.
2. Lọc không khí qua các lớp màng lọc
Không khí sau khi hút vào sẽ được dẫn qua nhiều lớp màng lọc có chức năng khác nhau:
- Màng lọc thô (Pre-filter): Loại bỏ bụi lớn, tóc, lông thú, sợi vải... giúp bảo vệ các lớp lọc tinh phía sau.
- Màng lọc HEPA: Lọc đến 99.97% bụi siêu mịn ≥ 0.3 micromet, bao gồm bụi PM2.5, phấn hoa, nấm mốc, vi khuẩn và một số virus.
- Màng lọc than hoạt tính: Hấp thụ mùi hôi khó chịu và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như formaldehyde, benzen...
- Màng lọc bổ sung (tùy model): Có thể bao gồm màng kháng khuẩn, màng TiO₂ (quang xúc tác), lưới khử khuẩn hoặc hệ thống ion/UV để tăng hiệu quả làm sạch.
3. Thổi không khí sạch ra ngoài
Sau khi lọc sạch, không khí được quạt đẩy trở lại phòng qua các khe thoát khí. Quá trình này lặp lại liên tục, giúp duy trì luồng không khí tươi mới và sạch khuẩn trong không gian sống.
Tác dụng của máy lọc không khí
Máy lọc không khí mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong bối cảnh ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng tại các đô thị lớn. Dưới đây là những công dụng nổi bật:
1. Loại bỏ bụi bẩn và bụi mịn (PM2.5)
- Chức năng chính: Loại bỏ các hạt bụi từ lớn đến siêu mịn như tóc, lông thú, sợi vải và đặc biệt là PM2.5 – loại bụi nguy hiểm có thể xâm nhập sâu vào phổi và máu.
- Lợi ích: Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch và các vấn đề sức khỏe lâu dài do ô nhiễm không khí.
2. Tiêu diệt vi khuẩn, virus và nấm mốc
- Cơ chế: Kết hợp giữa màng lọc HEPA, tia UV và ion âm/dương giúp bắt giữ và tiêu diệt các vi sinh vật có hại trong không khí.
- Lợi ích: Hạn chế lây lan các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp, đặc biệt hiệu quả trong không gian kín, mùa dịch bệnh hoặc môi trường đông người.
3. Khử mùi hiệu quả
- Cơ chế: Màng lọc than hoạt tính hấp thụ mạnh các phân tử gây mùi.
- Lợi ích: Loại bỏ mùi thức ăn, thuốc lá, ẩm mốc, vật nuôi, sơn mới... Giúp không khí trong nhà luôn thơm mát và dễ chịu.
4. Giảm tác nhân gây dị ứng
- Cơ chế: Máy giữ lại các chất gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc, lông thú cưng.
- Lợi ích: Hữu ích với người bị dị ứng, hen suyễn, viêm mũi dị ứng… Giúp giảm triệu chứng như hắt hơi, nghẹt mũi, khó thở và nâng cao chất lượng sống
5. Giữ độ ẩm ổn định (ở các model có chức năng tạo ẩm)
- Cơ chế: Một số máy tích hợp tính năng tạo ẩm bằng hơi nước.
- Lợi ích: Giúp duy trì độ ẩm lý tưởng cho da và hệ hô hấp, đặc biệt vào mùa hanh khô hoặc khi sử dụng điều hòa.
Máy lọc không khí có hút ẩm không?
Câu trả lời là: Có. Một số máy lọc không khí có tích hợp thêm chức năng hút ẩm. Tuy nhiên, không phải tất cả các máy đều có tính năng này, và đây thường là đặc điểm của các dòng sản phẩm đa năng.
Máy lọc không khí tích hợp hút ẩm là gì?
Đây là thiết bị kết hợp lọc không khí và giảm độ ẩm, phù hợp cho môi trường nồm ẩm. Khi vận hành:
- Không khí ẩm được hút vào máy.
- Hơi nước được ngưng tụ và tách ra thành nước, chảy vào bình chứa.
- Không khí sau đó đi qua các lớp màng lọc để loại bỏ bụi mịn, vi khuẩn, mùi hôi...
- Không khí sạch và khô được trả lại phòng.
- Một số máy còn cho phép lựa chọn linh hoạt: chỉ lọc không khí, chỉ hút ẩm hoặc chạy đồng thời cả hai chế độ.
Ưu điểm
- Tiết kiệm không gian & chi phí: 2 chức năng trong 1 thiết bị.
- Cải thiện chất lượng sống: Không khí sạch, độ ẩm cân bằng, hạn chế nấm mốc, dị ứng.
- Bảo vệ thiết bị và nội thất: Hạn chế tác hại từ độ ẩm cao lên đồ gỗ, điện tử...
Nhược điểm
- Hiệu suất hút ẩm không mạnh bằng máy chuyên dụng, nhất là trong không gian lớn hoặc quá ẩm.
- Giá thành cao hơn so với máy chỉ có một chức năng.
- Lựa chọn mẫu mã ít hơn trên thị trường.
Máy lọc không khí có tốn điện không?
Câu trả lời là: Không đáng kể. So với các thiết bị gia dụng như máy lạnh, máy giặt, lò vi sóng hay máy sưởi, máy lọc không khí tiêu thụ điện năng khá thấp. Đây là một trong những thiết bị tiết kiệm điện nhất trong gia đình hiện nay.
Mức tiêu thụ điện phụ thuộc vào những yếu tố nào?
1. Công suất hoạt động
- Máy lọc không khí gia đình thường có công suất dao động từ 20W đến 150W, tùy theo kích thước phòng và khả năng lọc.
- Công suất này tương đương hoặc chỉ nhỉnh hơn một chiếc quạt điện, thấp hơn rất nhiều so với các thiết bị làm lạnh hoặc đun nấu.
2. Chế độ vận hành
- Ở chế độ thấp hoặc ban đêm (Sleep mode), máy vận hành êm ái và tiêu thụ rất ít điện.
- Chế độ cao (Turbo mode) được dùng trong thời gian ngắn khi cần làm sạch nhanh, tiêu tốn điện hơn nhưng không đáng kể nếu sử dụng hợp lý.
- Chế độ trung bình hoặc tự động (Auto mode) giúp máy cân bằng giữa hiệu quả lọc và mức điện năng tiêu thụ.
3. Thời gian sử dụng
4. Công nghệ tiết kiệm điện
-
Nhiều model hiện đại được tích hợp công nghệ Inverter hoặc chế độ cảm biến thông minh, giúp điều chỉnh công suất quạt theo chất lượng không khí thực tế. Điều này vừa tiết kiệm điện, vừa đảm bảo hiệu quả lọc tối ưu.
Mẹo sử dụng máy lọc không khí tiết kiệm điện
Để tăng hiệu quả và giảm chi phí vận hành, bạn nên lưu ý:
- Chọn máy đúng công suất: Phù hợp với diện tích phòng – không quá nhỏ gây quá tải, cũng không quá lớn gây lãng phí.
- Sử dụng chế độ Auto: Cho phép máy tự điều chỉnh công suất theo mức độ ô nhiễm không khí.
- Đóng kín cửa khi sử dụng: Giúp máy làm sạch hiệu quả và tiết kiệm điện hơn.
- Vệ sinh màng lọc định kỳ: Màng lọc sạch giúp luồng khí lưu thông tốt hơn, máy hoạt động nhẹ nhàng, ít hao điện.
- Đặt máy ở vị trí phù hợp: Tránh nơi bị che khuất, để luồng khí ra vào thông suốt.
Kinh nghiệm mua máy lọc không khí
Để chọn được một chiếc máy lọc không khí phù hợp, bạn cần cân nhắc nhiều yếu tố liên quan đến nhu cầu sử dụng, diện tích phòng, hiệu suất lọc và các tính năng đi kèm. Dưới đây là những kinh nghiệm mua máy lọc không khí bạn có thể tham khảot:
1. Xác định nhu cầu sử dụng
Trước tiên, hãy xác định rõ mục đích mua máy lọc không khí:
- Loại ô nhiễm cần xử lý: Bụi mịn PM2.5, lông thú cưng, phấn hoa, mùi thuốc lá, vi khuẩn, virus hay khí độc như formaldehyde?
- Đối tượng sử dụng: Trẻ nhỏ, người cao tuổi, người dị ứng, người mắc bệnh hô hấp hay chỉ đơn giản là muốn cải thiện chất lượng không khí?
- Nuôi thú cưng: Ưu tiên máy có khả năng lọc lông, mùi và kháng khuẩn hiệu quả.
2. Chọn công suất phù hợp với diện tích phòng (CADR)
Công suất lọc (thể hiện qua chỉ số CADR) là yếu tố quyết định hiệu quả làm sạch không khí:
- Dưới 15 m²: CADR khoảng 160 m³/h
- 15 – 20 m²: CADR khoảng 180 m³/h
- 20 – 30 m²: CADR khoảng 240 m³/h
- 30 – 40 m²: CADR từ 300 – 400 m³/h
- Trên 40 m²: CADR từ 510 m³/h trở lên
Lưu ý: Nên chọn máy có công suất lớn hơn nhu cầu thực tế khoảng 20–30% để tăng hiệu quả lọc, giảm tiêu hao điện và kéo dài tuổi thọ máy.
3. Kiểm tra hệ thống màng lọc và công nghệ lọc
Đây là “trái tim” của máy lọc không khí:
- Màng lọc thô: Giữ lại bụi lớn, tóc, lông thú – cần dễ tháo và vệ sinh.
- Màng lọc HEPA (True HEPA): Loại bỏ 99.97% hạt siêu mịn ≥ 0.3 micron – bắt buộc phải có.
- Màng than hoạt tính: Khử mùi và hấp thụ khí độc (VOCs) – cần thiết nếu bạn lo ngại mùi thuốc lá, thức ăn, hóa chất.
- Công nghệ bổ sung (tùy model): Ion âm/dương (lọc bụi, diệt khuẩn), Đèn UV (diệt virus, vi khuẩn), Tạo ẩm, bắt muỗi hoặc quang xúc tác (TiO₂) giúp tăng hiệu quả lọc. Bạn nên chọn máy có thể bật/tắt riêng các công nghệ bổ sung để điều chỉnh linh hoạt khi cần.
4. Độ ồn khi vận hành
Máy lọc không khí sử dụng quạt nên sẽ phát ra tiếng ồn:
- Phòng ngủ, phòng làm việc: Nên chọn máy có độ ồn dưới 30–35 dB (êm như tiếng thì thầm).
- Phòng khách hoặc không gian mở: Có thể chấp nhận độ ồn 40–50 dB.
Ưu tiên máy có chế độ Sleep Mode hoặc điều chỉnh nhiều cấp độ quạt.
5. Chi phí bảo trì và thay màng lọc
- Tuổi thọ màng lọc: Thay từ 6 tháng đến 2 năm, tùy loại và tần suất sử dụng.
- Giá màng lọc thay thế: Cần kiểm tra trước khi mua để tránh chi phí duy trì quá cao.
- Có chỉ báo thay màng: Giúp bạn biết khi nào cần vệ sinh hoặc thay mới.
- Một số công nghệ mới (như TPA của Airdog): Cho phép rửa màng lọc bằng nước, tái sử dụng – tiết kiệm lâu dài.
6. Tính năng thông minh và tiện ích
- Cảm biến không khí + chế độ Auto: Tự điều chỉnh công suất theo chất lượng không khí thực tế.
- Màn hình hiển thị: Theo dõi chỉ số PM2.5, nhiệt độ, độ ẩm.
- Hẹn giờ, chế độ ngủ, khóa trẻ em.
- Điều khiển từ xa hoặc qua app điện thoại.
- Thiết kế nhỏ gọn, dễ di chuyển, phù hợp nội thất.
7. Thương hiệu và bảo hành
- Ưu tiên thương hiệu uy tín
- Bảo hành chính hãng: Kiểm tra kỹ chính sách bảo hành, địa điểm trung tâm bảo hành và dịch vụ hậu mãi.
Máy lọc không khí loại nào tốt?
- Ưu điểm: Thiết kế hiện đại, tối giản và tinh tế. Hệ thống lọc mạnh mẽ với màng HEPA và than hoạt tính dạng viên giúp loại bỏ bụi mịn và mùi hôi hiệu quả. Máy vận hành êm và có độ bền cao.
- Phù hợp với: Gia đình cần hiệu năng lọc tốt, thiết kế đẹp và độ bền ổn định.
- Ưu điểm nổi bật: Tích hợp công nghệ Plasmacluster ion độc quyền giúp diệt khuẩn, khử mùi, nấm mốc hiệu quả. Thiết kế đơn giản, bền, dễ sử dụng và có mức giá hợp lý. Một số model có thêm tính năng tạo ẩm.
- Phù hợp với: Gia đình cần máy đa năng, bền, giá phải chăng.
- Ưu điểm nổi bật: Sử dụng công nghệ Streamer độc quyền giúp phân hủy virus, vi khuẩn, chất gây dị ứng. Máy chạy êm, hiệu suất ổn định, độ bền cao.
- Phù hợp với: Người dùng cần máy vận hành yên tĩnh, lọc hiệu quả và bền bỉ.
- So sánh: Daikin êm hơn, trong khi Sharp có nhiều tính năng đa dạng hơn.
- Ưu điểm nổi bật: Công nghệ VitaShield IPS kết hợp màng HEPA cao cấp lọc sạch bụi siêu mịn. Có cảm biến thông minh và chế độ tự động điều chỉnh. Thiết kế trang nhã, dễ dùng.
- Phù hợp với: Người quan tâm đến khả năng lọc bụi mịn, cảm biến thông minh và độ tiện lợi.
- Ưu điểm nổi bật: Hiệu suất lọc bụi mịn tốt trong phân khúc giá rẻ đến tầm trung. Thiết kế gọn gàng, hiện đại. Nhiều model có điều khiển thông minh qua app.
- Phù hợp với: Người dùng cần máy lọc hiệu quả, nhỏ gọn, giá hợp lý cho phòng ngủ hoặc phòng nhỏ.
- Ưu điểm nổi bật: Giá rẻ, thiết kế tối giản, dễ kết nối với hệ sinh thái thông minh. Hiệu quả lọc bụi mịn PM2.5 khá tốt trong tầm giá.
- Phù hợp với: Người dùng có ngân sách hạn chế, cần sản phẩm thông minh, dễ dùng.
- Ưu điểm nổi bật: Thiết kế tinh tế, hiện đại. Hệ thống lọc 3 lớp (lọc thô, than hoạt tính, HEPA) hiệu quả với bụi mịn và mùi. Công nghệ thổi gió đa chiều phân tán khí sạch nhanh. Cảm biến bụi và mùi thông minh, điều khiển từ xa qua SmartThings.
- Phù hợp với: Người dùng yêu thích thiết kế hiện đại, có nhu cầu kết nối với hệ sinh thái nhà thông minh.
- Ưu điểm nổi bật: Công nghệ Nanoe™ X giúp diệt khuẩn, virus, khử mùi và làm ẩm không khí. Hiệu quả lọc PM2.5 tốt. Máy hoạt động êm ái, bền bỉ, có chức năng tạo ẩm và tiết kiệm điện với công nghệ Econavi.
- Phù hợp với: Người dùng cần khả năng diệt khuẩn mạnh mẽ, tạo ẩm và độ bền cao.
- Ưu điểm nổi bật: Thiết kế 360 độ độc đáo, hiện đại. Màng lọc đa lớp (thường 6 lớp) giúp loại bỏ bụi siêu mịn, vi khuẩn, virus và mùi hôi. Công nghệ UVnano™ giúp diệt khuẩn tại quạt gió. Cảm biến PM1.0 cực nhạy, điều khiển từ xa qua app LG ThinQ.
- Phù hợp với: Người cần máy cao cấp, thiết kế đẹp, lọc mạnh cho không gian lớn và tích hợp công nghệ thông minh..
Bảng giá máy lọc không khí
Thương hiệu
|
Xuất xứ
|
Giá máy lọc không khí (triệu đồng)
|
Máy lọc không khí Coway
|
Hàn Quốc
|
4,5 - 27
|
Máy lọc không khí Sharp
|
Nhật Bản
|
2,1 - 13
|
Máy lọc không khí Daikin
|
Nhật Bản
|
3,6 - 13,5
|
Máy lọc không khí Panasonic
|
Nhật Bản
|
3 - 9
|
Máy lọc không khí Philips
|
Hà Lan
|
1,9 - 11
|
Máy lọc không khí Samsung
|
Hàn Quốc
|
5 - 10
|
Máy lọc không khí LG
|
Hàn Quốc
|
4 - 27
|
Máy lọc không khí Levoit
|
Mỹ
|
0,3 - 13
|
Máy lọc không khí Xiaomi
|
Trung Quốc
|
1,3 - 9
|
Để được tư vấn và đặt mua các loại máy lọc không khí chính hãng, chất lượng, giá tốt, hãy liên hệ ngay với META.vn bạn nhé!