Những sai lầm mẹ thường mắc phải khi hâm, bảo quản, trữ đông, rã đông sữa cho bé

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với mong muốn có thể hiểu rõ hơn nguồn dưỡng chất tự nhiên và quý báu này, các nhà khoa học đã không ngừng nghiên cứu để khám phá những lợi ích mà sữa mẹ có thể mang lại cùng những đặc tính của sữa để bé có thể tận hưởng giá trị dinh dưỡng cao nhất. Một số mẹ mắc phải sai lầm khi hâm nóng hoặc bảo quản sữa khiến sữa mẹ bị mất đi dưỡng chất, có hại cho con. Cùng META tìm hiểu những nguyên tắc an toàn để chăm sóc bé yêu tốt hơn nhé!

Đặc tính của sữa mẹ

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời dành cho trẻ nhỏ. Sữa mẹ có những đặc điểm mà các sữa công thức ngày nay không có như:

Luôn đáp ứng đầy đủ nhu cầu của bé

Sữa mẹ là nguồn thực phẩm vô hạn của bé. Bé càng bú nhiều thì sữa mẹ càng tiết ra nhiều để có thể đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu phát triển của bé.

Thay đổi theo chế độ ăn uống của mẹ

Chế độ ăn của người mẹ ảnh hưởng rất nhiều đến thành phần sữa, đặc biệt là hàm lượng các dưỡng chất như vitamin A, vitamin D, vitamin nhóm B, i-ốt, các acid béo thiết yếu và acid béo nhiều nối đôi DHA... Vì vậy, sữa của mỗi người mẹ đều khác nhau và cũng không có một loại sữa công thức nào có thể giống với sữa mẹ.

Biến đổi trong quá trình cho con bú

Ở tuần đầu sau khi sinh, sữa mẹ liên tục biến đổi công thức để có thể đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của bé trong giai đoạn tăng trưởng.

• Sữa non (5 ngày đầu sau khi sinh): là một chất lỏng màu vàng, được tuyến vú người mẹ tiết ra với số lượng nhỏ trước khi bước vào giai đoạn cho con bú thực sự. Sữa non chứa ít chất béo nhưng lại giàu protein để giúp bé phát triển một cách nhanh chóng. Sữa non đặc biệt chứa nhiều kháng thể và các yếu tố bảo vệ khỏi các bệnh tiêu chảy nhiễm trùng, vì thế mà nó còn được gọi là "sữa miễn dịch".
• Sữa chuyển tiếp (từ 5 đến 14 ngày sau khi sinh): là sữa được tiết ra trong giai đoạn ngay sau khi sữa non hết và trước khi sữa trưởng thành bắt đầu được hình thành. Thành phẩn dinh dưỡng của sữa chuyển tiếp dần trở nên giống sữa trưởng thành và số lượng sữa tăng lên.
• Sữa trưởng thành (khoảng hai tuần sau khi sinh): có chứa khoảng một nửa các protein có trong sữa non và chứa nhiều chất béo hơn sữa non.

Sữa mẹ thay đổi trong từng lần bú

Vào lúc bắt đầu của một lần bú mẹ, khởi đầu là nước sữa để làm dịu cơn khát của bé. Trong cữ bú, hàm lượng chất béo và năng lượng tăng dần và đạt mức cao nhất vào cuối cữ bú để thỏa mãn cơn đói của bé.

Sữa mẹ thay đổi theo thời tiết

Thật tuyệt vời là sữa mẹ cũng thay đổi để thích nghi với khí hậu. Trong thời tiết nóng nực, nước sữa để được tiết ra tương đối nhiều hơn bình thường để cung cấp cho bé có đủ nước.

Sữa mẹ thay đổi theo giới tính của bé

Bạn có biết rằng nếu con của bạn là một bé trai thì sữa mẹ sẽ có năng lượng lớn hơn 25% so với một bé gái?

Sai lầm khi hâm sữa

Các mẹ thường hâm sữa bằng lò vi sóng vì cho rằng điều này sẽ làm ấm sữa một cách nhanh chóng và tiện lợi. Tuy nhiên, mức nhiệt để hâm nóng sữa trong lò vi sóng quá cao, sẽ gây biến chất, ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Ngoài ra, lò vi sóng chỉ làm nóng vỏ bên ngoài, không hâm nóng đồng đều sữa được nên cũng sẽ không đảm bảo được nhiệt độ phù hợp khi cho bé uống.

Hướng dẫn  hâm ủ sữa đúng cách

Để hâm sữa đúng cách, cần thực hiện như sau:

Bước 1: Lấy một lượng sữa đủ dùng cho con bú một lần ra ngoài tủ lạnh rồi cho vào bình đựng sữa.

Bước 2: Hâm nóng sữa

Cách 1: Hâm sữa bằng nước ấm

Đặt bình sữa lấy từ ngăn mát cho vào tô hoặc nồi đựng nước ấm đã chuẩn bị sẵn. Đảm bảo nhiệt độ nước không quá nóng vì sẽ làm mất chất dinh dưỡng trong sữa. Ngược lại, nếu nước không đủ nóng sẽ không đủ sức làm tan lạnh và làm ấm sữa (nhiệt độ lý tưởng nhất là dưới 40 độ C).

Tuy nhiên, cách này có nhược điểm là mất thời gian, không đảm bảo được nhiệt độ thích hợp để hâm sữa. Chính bởi vậy, nhiều bà mẹ đã lựa chọn cách thứ 2 là dùng máy hâm sữa để tăng tính tiện lợi và tiết kiệm thời gian.

Cách 2: Hâm sữa bằng máy hâm sữa/bình ủ sữa

Nhiều mẫu mã máy hâm sữa hiện nay cho phép các mẹ có thể hâm sữa an toàn và nhanh chóng, lại có thể tự động điều chỉnh mức nhiệt hợp lý để đảm bảo dưỡng chất trong sữa.

Bạn chỉ cần bỏ bình sữa từ ngăn mát tủ lạnh vào máy hâm sữa và chờ 2 - 3 phút là mẹ sẽ có ngay một bình sữa ấm đúng nhiệt độ cho bé thưởng thức.

Sai lầm khi trữ đông và trữ lạnh sữa

Một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều mẹ mắc phải khi trữ sữa trong tủ lạnh đó là trữ quá thời gian cho phép. Sữa bảo quản ở ngăn đông và ngăn mát của tủ lạnh đều có thời gian lưu trữ nhất định:

Đối với trữ lạnh: Thời gian bảo quản sữa mẹ ở ngăn lạnh là 24 tiếng.
Đối với trữ đông: Thời gian bảo quản sữa mẹ ở ngăn đá chỉ tối đa trong 5 - 6 tháng.

Hướng dẫn bảo quản, trữ đông sữa mẹ đúng cách

Dưới đây là một số nguyên tắc bảo quản sữa mẹ trên ngăn mát và ngăn đông của tủ lạnh mà bạn nên lưu ý:

• Không đổ sữa đầy túi, chỉ lưu trữ một lượng sữa khoảng 3/4 túi đựng.
• Không trữ sữa bên cánh tủ lạnh: Sữa mẹ rất nhạy cảm với nhiệt độ bên ngoài, khi để túi trữ sữa ở cánh tủ cộng hưởng với việc mở cửa nhiều lần sẽ làm cho nhiệt độ bảo quản của sữa bị mất cân đối.
• Khi dồn chung sữa vừa hút vào sữa đang trữ vào trong một túi, các mẹ nên chọn loại túi sữa nào hút cùng một ngày và lưu ý làm lạnh sữa mới hút trước khi dồn để chênh lệch nhiệt độ không quá cao.
• Không nên bảo quản sữa lần nữa sau khi đã dùng: Việc tiết kiệm khi tiếp tục cho sữa vào lại ngăn cấp đông lưu trữ tiếp sẽ khiến sữa mất chất dinh dưỡng và dễ hỏng đi. Tốt nhất, các mẹ nên lấy sữa đã tích trữ vừa đủ một lần dùng mỗi khi cần dùng đến.

Sai lầm khi rã đông sữa

Rã đông ngay lập tức sữa mẹ khi mới lấy từ ngăn đá hoặc tủ đông ra. Đây là sai lầm thường thấy của nhiều bà mẹ muốn tranh thủ thời gian hay muốn rã đông sữa để con được uống ngay. Nhưng điều này sẽ gây ra nhiều tai hại, có thể làm hỏng chất lượng sữa cho trẻ.

Hướng dẫn rã đông sữa đúng cách

Đối với sữa mẹ được lưu trữ trên ngăn đá, tuyệt đối không đem sữa đã đông ra ngoài nhiệt độ môi trường bình thường ngay lập tức, đây là cách làm hoàn toàn sai.

Thay vào đó, đem sữa mẹ trong túi trữ sữa từ ngăn đông xuống ngăn mát trong vòng từ 8 - 12 tiếng để rã đông sữa mẹ từ từ. Đợi đến khi sữa đã chuyển sang dạng lỏng hoàn toàn, hãy lắc nhẹ để lớp sữa béo bên trên hòa quyện với lớp sữa trong. Sau đó, mẹ tiến hành hâm nóng sữa theo cách hâm nóng sữa mẹ lấy từ ngăn mát như ở trên.

Các nguyên tắc an toàn cần biết khi hâm và bảo quản sữa mẹ

• Tránh để sữa trong bình hâm mấy tiếng đồng hồ rồi mới cho con bú. Bởi vì khi ở nhiệt độ môi trường, vi khuẩn sẽ có khả năng phát triển và làm hỏng một số thành phần trong sữa. Vì vậy, khi sữa được hâm xong thì phải cho em bé bú ngay. Nếu em bé bú không hết thì cũng không được dùng lại cho bé bú các lần tiếp theo.
• Nên sử dụng các túi trữ sữa chuyên dụng. Để tiện sử dụng và bảo quản đúng thời gian hơn, cần ghi lại ngày tháng hút sữa để có kế hoạch dùng sữa mẹ đúng, trong thời hạn còn có thể sử dụng sữa mẹ sau khi trữ đông.
• Sữa phải được bảo quản ở một ngăn đông, ngăn lạnh riêng. Đặc biệt, không trữ sữa trong tủ lạnh cùng với các thực phẩm tươi sống như: thịt, cá và các loại thức ăn khác. Vì vậy, để tiện lợi và an toàn, các mẹ có thể sắm 1 chiếc tủ lạnh mini để trữ sữa riêng cho con.
• Tuyệt đối không dùng lò vi sóng để hâm nóng sữa và dùng cách phương pháp khác tạo ra mức nhiệt quá nóng hâm sữa.
• Đối với những sữa cấp đông, sau khi rã đông thường có mùi xà phòng do sữa trong sữa mẹ có hàm lượng chất enzim lipase cao khiến bé cảm thấy khó chịu và không chịu ăn. Để giải quyết mùi khó chịu trên, hãy đun sữa để khử bớt các enzim (thường tiến hành trước khi mẹ để sữa vào ngăn đá bảo quản).

Cách thực hiện: Sau khi vắt sữa mẹ, cho sữa vào nồi rồi khuấy đều và đun, khoảng 82 độ C cho đến khi các hạt lăn tăn xuất hiện trên thành nồi.

Với cách làm này, lượng kháng thể và chất dinh dưỡng trong sữa mẹ sẽ mất đi một phần nhưng không đáng kể. Nhưng ngược lại, mẹ sẽ không nghe mùi xà phòng nữa và bé ăn ngon miệng hơn.

Trên đây là bài viết chỉ ra các sai lầm thường gặp khi hâm, bảo quản, trữ đông, rã đông sữa mẹ. Mong rằng với những thông tin trên, bạn sẽ hâm nóng sữa đúng cách để đảm bảo dinh dưỡng trong sữa mẹ cho bé.