Ốc vít là gì? Có các loại ốc vít nào?
Đồng Bảo HuynhỐc vít là một chi tiết thường gặp trong các loại máy móc chúng ta sử dụng hằng ngày nhưng ít ai hiểu rõ ốc vít là gì, có các loại ốc vít nào. Trong bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm về sản phẩm này nhé!
Những điều cần biết về ốc vít
Ốc vít là gì?
Ốc vít (hay đinh vít, tiếng Anh là screw) là một loại chi tiết lắp xiết, thường được làm bằng kim loại và có thiết kế đặc trưng rãnh xoắn, được gọi là ren ngoài. Ốc vít thường được sử dụng để kẹp chặt các vật liệu với nhau bằng cách gắn ren vít với một rãnh ren tương tự (gọi là ren trong) trong một bộ lắp nối. Để bắt ốc vít vào vật liệu, người ta thường sử dụng tua vít hoặc máy bắt vít.
Chiều xoắn của ốc có thể xác định qua quy tắc bàn tay phải (tương đương với quy tắc bàn tay phải trong việc xác định chiều của cảm ứng từ cũng như chiều dòng điện). Khi vặn ốc vít vào vật liệu, các vòng xoắn của vít cắt vào vật liệu, tạo ra một gắn kết bên trong giúp các vật liệu buộc chặt lại với nhau và ngăn lực tách ra.
Có nhiều ốc vít cho nhiều loại vật liệu, thông thường, ốc vít hay được sử dụng cho các vật liệu như gỗ, tấm kim loại, tấm nhựa... Vậy, cấu tạo cúa ốc vít là như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong phần tiếp theo của bài viết nhé!
Xem thêm: Cấu tạo máy bắn vít và nguyên lý hoạt động
Cấu tạo của ốc vít
Thông thường, vít có cấu tạo gồm 3 phần: Đầu vít, thân vít, và đầu mút. Thân ren của ốc vít có thể là dạng thân lắp ren một phần hoặc thân lắp ren toàn bộ (ren trên toàn bộ phần thân ren).
Hình dạng thiết kế của rãnh xoắn tạo thành ren được gọi là "dạng ren" hay "profin ren". Profin ren là đường bao của mặt cắt ren khi mặt phẳng cắt chứa trục ren. Profin ren bao gồm ba phần chính là đỉnh ren, chân ren (đáy ren), và cạnh ren. Đỉnh ren là phần nổi cao nhất của ren, đáy ren là phần thấp nhất của ren, còn cạnh ren là phần nối tiếp giữa đỉnh và đáy ren.
Xem thêm: Nên chọn máy bắt vít dùng pin hay máy bắt vít dùng điện?
Phân biệt ốc vít với bu lông
Nhiều người thường nhầm lẫn ốc vít với bu lông nhưng trên thực tế đây là hai loại chi tiết khác nhau. Theo sách Machinery's Handbook (Sổ tay Cơ khí) định nghĩa sự khác biệt giữa bu lông và vít như sau:
Bu lông là một chi tiết lắp xiết có ren ngoài được thiết kế có thể xuyên qua qua lỗ trên các bộ phận lắp ráp và thường được dùng để siết chặt hoặc tháo ra bằng cách vặn đai ốc. Vít là một chi tiết lắp xiết có ren ngoài có có thể xuyên qua qua lỗ trên các bộ phận lắp ráp, kết hợp với ren trong đã được định hình sẵn hoặc tạo thành rãnh ren của chính nó và có thể được siết chặt hoặc nhả ra bằng cách xoay đầu vít.
Như vậy, có thể thấy sự khác biệt lớn nhất của hai chi tiết lắp xiết này ở việc có sự hỗ trợ của đai ốc hay không:
- Một chi tiết lắp xiết có ren ngoài không bị xoay trong quá trình lắp ráp và có thể được siết chặt hoặc tháo ra chỉ bằng cách vặn đai ốc được gọi là một bu lông. Ví dụ: Bu lông đầu tròn, bu lông đầu có rãnh, bu lông đầu bằng thân trụ vuông...
- Một chi tiết lắp xiết ren ngoài có profin ren sao cho không thể lắp ráp với đai ốc có ren thẳng nhiều bước ren được gọi là vít. Ví dụ: Vít gỗ, vít tự cắt ren...
Xem thêm: Top 5 máy vặn vít mini dùng pin giá rẻ dưới 1 triệu đồng đáng mua nhất
Có những loại ốc vít nào?
Ốc vít có rất nhiều loại khác nhau, được thiết kế cho những mục đích sử dụng khác nhau. Dưới đây là tên và đặc điểm, cách phân loại của một số loại ốc vít phổ biến hay được dùng tại Việt Nam.
Phân loại theo ứng dụng
Dựa theo cách sử dụng vít với các vật liệu mà người ta có thể phân loại ốc vít như sau:
- Vít gỗ: Thường được sử dụng với bề mặt gỗ, chủ yếu làm từ đồng thau, đồng và thép. Loại vít này có dạng thuôn dần từ đầu vít đến mũi vít nên khi sử dụng vít gỗ, bạn cần khoan mồi trước một lỗ để vít đi vào dễ dàng và gắn chặt vào vật liệu. Phần đầu vít gỗ thường có hình tròn, bầu dục, phẳng.
- Vít thạch cao: Vít thạch cao được chế tạo để sử dụng riêng cho bề mặt thạch cao. Loại vít này thường có đầu bằng, kiểu bắt vít Phillips, mũi vít nhọn, bước ren của vít thạch cao dài và độ sâu của bước ren nông để dễ dàng và tăng tốc độ khoan vào khung xương thạch cao.
- Vít sàn: Vít sàn tương tự vít thạch cao nhưng khác ở chỗ được phủ chống ăn mòn tốt hơn để có thể chịu đựng được điều kiện khắc nghiệt.
- Vít kim loại tấm: Vít kim loại tấm dùng để nối các mảnh kim loại lại với nhau hoặc nối với gỗ, nhựa hay bất kì bề mặt tấm nào khác. Vít kim loại tấm thường có hai loại: Một loại phải khoan mồi trước vào vật liệu và một loại được gọi là vít tự khoan vì đã có hình dạng mũi khoan.
- Vít mắt: Vít mắt có dạng vòng trên đỉnh, phần thân có các đường ren, có thiết kế mắt cứng đảm bảo sự ổn định. Loại vít này thường được sử dụng với dây thừng, dây cáp, dây xích...
- Vít bê tông: Vít bê tông được dùng để nối các loại vật liệu như gỗ, kim loại... vào bê tông hoặc khối xây. Loại vít này thường được làm bằng thép không gỉ hoặc thép carbon có màu xanh lam, có thể được phủ chống ăn mòn. Đầu vít thường theo kiểu Phillips hoặc đầu có rãnh.
- Vít hai đầu (vít chốt): Vít hai đầu được sử dụng để bạn có thể quay hai mảnh vật liệu lại với nhau. Loại vít này không có đầu và được luồn bằng vít gỗ ở cả 2 đầu, hoặc vít gỗ ở một đầu và vít máy ở đầu kia. Vít hai đầu có thể gắn và tháo rời dễ dàng bằng tay.
- Vít lag: Vít lag được coi là cứng nhất trong các loại vít, thường được sử dụng để ghép chặt các miếng gỗ hoặc vật liệu nặng chịu tải trọng lớn. Loại ốc vít này không có rãnh ở đầu, đầu thường có hình lục giác hoặc hình vuông với ren phần thân thô.
Phân loại theo rãnh trên bề mặt
Ngoài cách phân loại theo ứng dụng, người ta cũng thường phân loại ốc vít theo các rãnh trên bề mặt.
- Vít 1 rãnh (Slotted Screw): Loại vít có 1 rãnh duy nhất được cắt sâu trên đầu vít.
- Vít Phillips: Là loại vít có rãnh hình chữ thập trên đầu vít, thường được sử dụng trong nghề mộc, điện tử, chế tạo trang sức.
- Vít Pozidriv: Là phiên bản nâng cấp của vít Phillips nhưng có thêm hình chữ thập xen kẽ ở 45 độ.
- Vít Torx: Vít Torx có rãnh hình sao 6 cạnh và được sử dụng để truyền các mô men xoắn cao mà không làm hỏng đầu vít. Loại ốc vít này được sử dụng phổ biến trong các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại di động, tivi, tablet…
- Vít Torx Plus: Vít Torx Plus là bản nâng cấp của vít Torx, nó cho phép tiếp xúc nhiều hơn giữa rãnh và tua vít giúp truyền mô men xoắn cao hơn.
- Vít lục giác: Vít này có 2 loại là loại có rãnh hình lục giác hoặc đầu hình lục giác không có rãnh. Để bắt vít này, người ta thường sử dụng cờ lê lục giác hoặc vít Allen để xiết chặt vít vào vật liệu.
- Vít 3 cánh: Vít 3 cánh có rãnh trên đầu gồm 3 cạnh, cách đều nhau và được dùng cho mục đích bảo mật, tránh sửa chữa. Loại vít này được sử dụng độc quyền bởi các chuyên gia và được sử dụng trong ngành công nghiệp điện tử, hàng không vũ trụ.
- Vít cờ lê: Vít cờ lê có 2 lỗ ở đầu vít, bề mặt của đầu vít không dễ dàng xoắn, vặn. Loại ốc vít này thường được sử dụng trong các thang máy điện tử.
- Vít một chiều: Vít một chiều là loại vít đặc biệt chỉ xoay được một chiều, vít này còn được gọi là vít ly hợp một chiều và thường được sử dụng cho mục đích bảo mật vì nó có tác dụng làm chết mối nối. Tuy nhiên, nếu muốn tháo loại vít này thì vẫn có thể tháo được bằng máy vặn vít một chiều.
Xem thêm: Top 5+ máy vặn vít Bosch dùng pin được ưa chuộng nhất hiện nay
Kích thước ốc vít
Cũng giống như các loại ốc vít, kích thước ốc vít cũng rất đa dạng, nhiều kích thước khác nhau phù hợp với những nhu cầu khác nhau. Dưới đây là kích thước của một số loại vít thường dùng trong cuộc sống:
- Kích thước các loại vít bắn gỗ hiện nay thường là: 20mm, 25mm, 40mm, 50mm, 60mm, 75mm, 100mm, 125mm.
- Kích thước các loại vít thạch cao hiện nay thường là: 15mm, 20mm, 25mm, 30mm, 40mm,50mm.
- Kích thước vít gỗ răng thưa hiện nay thường là: 13mm, 16mm, 19mm, 25mm, 30mm, 40mm, 50mm, 60mm, 65mm, 70mm.
- Kích thước vít tự khoan gỗ đầu dù: 13mm, 16mm, 19mm, 25mm, 30mm, 40mm, 50mm, 60mm, 65mm, 70mm.
Xem thêm: Hướng dẫn chọn mua máy bắt vít
Giá ốc vít bao nhiêu?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều địa chỉa khác nhau cung cấp các loại ốc vít chất lượng với nhiều mức giá khác nhau, nhưng thông thường, ốc vít thường bán theo gói, mỗi gói có giá khoảng vài chục nghìn đồng. Ví dụ như: Vít gỗ đầu bằng inox M4 25 - 50 chiếc/gói giá khoảng 10.500 đồng/gói; vít máy inox đầu bằng M8 50mm - 10 chiếc/ gói giá khoảng 24.500 đồng/gói... Nhìn chung, để tham khảo giá sản phẩm bạn nên liên hệ trực tiếp với nhà sản xuất để biết rõ hơn.
Xem thêm: Máy bắn vít có mang lên máy bay được không?
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về những chiếc ốc vít và phân biệt được nó với bu lông. Nhìn chung, với những người làm trong ngành sửa chữa, cơ khí, hoặc đang bước đầu tìm hiểu về ngành này thì đây là những kiến thức cơ bản mà bạn cần phải biết. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm nhiều kiến về các loại công cụ, dụng cụ khác tại META.vn.
Đặc biệt, nếu bạn muốn mua sắm các loại máy công cụ, dụng cụ như như máy vặn vít, máy khoan, máy siết bu lông, bộ dụng cụ đa năng, cờ lê, kìm... thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo hotline dưới đây để được tư vấn các sản phẩm chính hãng, phù hợp nhất. META cam kết Hàng chính hãng, Uy tín lâu năm, Dịch vụ Giao hàng & Bảo hành trên toàn quốc.
