Chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương là gì?

👨 Đinh Khương Đức
22/07/2024 393.227

Huyết áp và bệnh huyết áp là những cái tên phổ biến mà bất cứ ai cũng đã biết và nghe đến? Hay như chúng ta thường kháo nhau rằng "Tôi bị bệnh huyết áp cao" hay "Tôi chóng mặt và buồn nôn hình như tôi đang bị huyết áp thấp". NHƯNG vấn đề cơ bản huyết áp là gì? Hay cách sử dụng máy đo huyết áp điện tử ra sao thì không phải ai cũng biết.

Vậy thì nếu bạn đang quan tâm vấn đề này, thì nên đọc bài viết sau đây để có cái nhìn tổng quan hơn về bệnh huyết áp, cũng như cách nhận biết chỉ số huyết áp để hiểu được sức khỏe của mình đang như thế nào , để từ đó có những phương pháp chăm sóc và điều chỉnh cách sinh hoạt, phòng ngừa cho bản thân.

Tìm hiểu chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch, nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể.

Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của ngoại vi - Sức cản đó do nhiều yếu tố như động mạch. Ngoài ra, còn phụ thuộc trực tiếp vào khí hậu nóng lạnh, vào độ sừng hóa của da, bền vững của thành mạch (tính đàn hồi). Ví dụ: Khí hậu nóng lạnh ngoại vi giãn nở, lòng mạch rộng ra, khí hậu lạnh các mạch ngoại vi co lại, lòng mạch hẹp lại...

Huyết áp được đo bằng mi-li-mét thủy ngân (mmHg).

Bệnh huyết áp cũng gây nên những biến chứng nguy hiểm

Bệnh huyết áp cũng gây nên những biến chứng nguy hiểm

Thế nào là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương?

Huyết áp được xác định bằng hai chỉ số, thường được viết dưới dạng một tỷ số. Chỉ số thứ nhất (hay chỉ số trên) là huyết áp 'tâm thu' - là mức huyết áp cao nhất trong mạch máu, xảy ra khi tim co bóp. Chỉ số thứ hai (hay chỉ số dưới) là huyết áp tâm trương - là mức huyết áp thấp nhất trong mạch máu và xảy ra giữa các lần tim co bóp, khi cơ tim được thả lỏng.

Chỉ số trên là huyết áp tâm thu và chỉ số dưới là huyết áp tâm trương (minh họa trên máy đo Beurer BM40)

Huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương cho biết điều gì?

  • Huyết áp bình thường: Đối với người trưởng thành, khi các chỉ số huyết áp tâm thu dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80mmHg thì được gọi là huyết áp bình thường.
  • Huyết áp cao: Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg thì được chẩn đoán là huyết áp cao.
  • Tiền cao huyết áp là mức giá trị của các chỉ số huyết áp nằm giữa huyết áp bình thường và cao huyết áp (Huyết áp tâm thu từ 120 - 139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80 - 89 mmHg).
  • Huyết áp thấp: Hạ huyết áp (huyết áp thấp) được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg hoặc giảm 25 mmHg so với bình thường.
Bảng phân loại về chỉ số huyết áp đo được trong nhiều ngày để biết được mình đang cao huyết áp hay thấp huyết áp
Phân loạiHuyết áp tâm thuHuyết áp tâm trương
mmHgkPammHgkPa
Bình thường90 - 11912 - 15.960 - 798.0 - 10.5
Tiền tăng huyết áp120 - 13916.0 - 18.580 - 8910.7 - 11.9
Giai đoạn 1140 - 15918.7 - 21.290 - 9912.0 - 13.2
Giai đoạn 2Trên 160Trên 21.3Trên 100Trên 13.3
Tăng huyết áp tâm thu đơn độcTrên 140Trên 18.7Dưới 90Dưới 12.0
Nguồn: Hiệp hội Tim Hoa Kỳ (2003)

Và để kết luận một người bị tăng huyết áp hay không người ta cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày, do đó phải đo huyết áp sáng, trưa, tối trong ngày và theo dõi trong 2 - 3 ngày liên tục. Đặc biệt là những người có huyết áp không ổn định thì bạn cũng nên chủ động sắm cho mình một máy đo huyết áp cổ tay hoặc máy đo huyết áp bắp tay.

Chỉ số huyết áp trên máy đo huyết áp điện tử

Sự chênh lệch của chỉ số đo huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương nói lên điều gì?

Huyết áp tâm thu cao hơn huyết áp tâm trương?

Huyết áp được định nghĩa là cao nếu huyết áp thu tâm >140 mmHg và huyết áp trương tâm >90 mmHg. Tuy vậy, không nên coi thường huyết áp với trị số 135/85 nếu kéo dài nhiều ngày.

Chỉ số tự đo huyết áp tại nhà của bạn >135/85 mmHg nghĩa là huyết áp tâm thu (SYS) = 135 mmHg, huyết áp tâm trương (DIA) = 85 mmHg, tức là nguy cơ huyết áp cao, khi đó bạn cần đến bệnh viện để làm các xét nghiệm chẩn đoán và tiến hành điều trị (lưu ý là nên đo huyết áp 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tuần, nếu vẫn ở mức > 135/85 thì đi bệnh viện). Cần rất thận trọng khi kết luận một người là bị tăng huyết áp và chỉ được khẳng định là bệnh khi tăng huyết áp là thường xuyên. Do đó phải đo huyết áp nhiều lần trong ngày (sáng, trưa, tối), theo dõi trong nhiều ngày.

Lưu ý: Trị số huyết áp đơn phương không phản ánh mức độ nghiêm trọng mà là khoảng sai biệt giữa hai trị số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Khoảng này càng hẹp càng nguy hiểm. Thí dụ: Huyết áp 150/90 (sai biệt là 60) tuy thuộc về huyết áp cao nhưng ít nguy hiểm bằng huyết áp 140/100 (sai biệt là 40).

Nên đo và theo dõi huyết áp thường xuyên trong nhiều ngày tại nhà để có biện pháp phòng chữa

Huyết áp tâm thu nhỏ hơn huyết áp tâm trương?

Khi huyết áp tâm thu nhỏ hơn ≤ 90 mmHg. Ví dụ: Bình thường huyết áp tâm thu của bạn là 140mmHg, hôm nay bạn đo nó còn ≤ 100mmHg thì khi đó gọi là tình trạng hạ huyết áp. Bạn cần nhập cấp cứu ngay lập tức. Bên cạnh đó là biểu hiện khác bạn cần nắm được như hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, hay buồn ngủ và lười lao động là những dấu hiệu phổ biến nhất.

Nhiều người chỉ nghĩ bệnh huyết áp cao mới nguy hiểm và chủ quan khi mình bị huyết áp thấp mà không hề biết rằng huyết áp thấp cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Huyết áp thấp bệnh lý do giảm trương lực thần kinh - mạch máu bệnh huyết áp thấp với các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ.

Như vậy là META.vn vừa có những lời giải đáp về chỉ số huyết áp trong máy đo huyết áp (huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương), để từ đó bạn có thể hiểu được các chỉ số sức khỏe của mình đang cao hay thấp. Nếu có nhu cầu đặt mua máy đo huyết áp điện tử, Quý khách hàng có thể truy cập website META.vn để đặt mua hàng online hoặc gọi điện tới hotline dưới đây để được tư vấn trực tiếp:

Tại Hà Nội:
56 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy
Điện thoại: 024.3568.6969
Tại TP. HCM:
716-718 Điện Biên Phủ, Phường 10, Quận 10
Điện thoại: 028.3833.6666

META.vn - Mua Hàng Chính Hãng Online, Giá Tốt!

Chia sẻ bài viết
24 Bình luận
Sắp xếp theo
Xóa Gửi bình luận
  • Nguyễn Văn Tâm
    Nguyễn Văn Tâm Tôi rất biết ơn người viết ,nhờ vào bài viết tôi sẻ chăm sóc tốt sức khỏa của mình
    Thích Phản hồi 28/11/21
    • META
      META Chào anh Tâm,
      Cảm ơn anh đã đọc bài viết. 
      Thích Phản hồi 28/11/21
  • Tran Vo Trong Khang
    Tran Vo Trong Khang Ko
    Thích Phản hồi 20/08/21
    • Huỳnh Tấn Tài
      Huỳnh Tấn Tài Xin chào bác sĩ Tôi năm nay 60 tuổi huyết áp đo SYS 96mmHg DID 49mmHg PULSE 70 chỉ số đo huyết áp vậy có quá thấp không, mong bác sĩ tư vấn. Xin cảm ơn
      Thích Phản hồi 19/08/21
      • Võ Khánh Liêm
        Võ Khánh Liêm Tôi 43 tuổi huyết áp tâm thu là 157/103 là tăng như thế nào. Mong bác sĩ tư vấn giúp
        Thích Phản hồi 25/07/21
        • META
          META Chào anh Liêm,
          Trường hợp của anh nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ tư vấn nhé. 
          Thích Phản hồi 25/07/21
      • Nguyễn Cẩm Nha
        Nguyễn Cẩm Nha Mình 32 tuổi huyết áp tâm thu ở mức 98-99/63 thì có bình thường không ạ. Mong bác sĩ tư vấn giúp!
        Thích Phản hồi 10/06/20
        • Meta Chào Chị Nha, 
          Trường hợp mình cảm thấy huyết áp không bình thường thì nên đến các trung tâm y tế để được thăm khám trực tiếp nhé!
          Thích Phản hồi 10/06/20
      • Lê Thí
        Lê Thí Tôi 70 tuổi. Huyết áp của tôi hàng ngày đo thấy xê dịch trong khoảng 110/54 đến 135/70 như vậy có bình thường không. Tôi nghe nói chỉ số tâm trương dưới 60 là không tốt có đúng không. Độ chênh giữa HA tâm thu và HA tâm trương hơi lớn như vậy cũng không tốt phải không.
        Thích Phản hồi 12/04/20
        • Lê Thí
          Lê Thí Tôi 70 tuổi. Huyết áp tôi xê dịch từ 110/ 55- **0 /65 như vậy có bình thường không
          Thích Phản hồi 12/04/20
          • Nhu Nguyet
            Nhu Nguyet chào bs tôi đo được là 110/50 thì huyết áp tôi là bth hay là hạ huyết áp rồi
            Thích Phản hồi 03/03/20
            • Thai Thanh Toan
              Thai Thanh Toan tôi nam 45 tuổi đo HA tại nhà: huyết áp tâm thu 165, huyết áp tâm trương 113 như thế có nguy hiểm k ạ
              Thích Phản hồi 30/12/19
              • META
                META Chào Bác,
                Theo như bác trao đổi nếu so sánh với bảng phân loại huyết áp thì chỉ số huyết áp của bác ở mức cao nhé. Bác nên đo hàng ngày để xem kết quả huyết áp có thay đổi không. Nếu vẫn cao như vậy bác nên đi thăm khám bác sĩ để được tư vấn thêm nhé. 
                Thích Phản hồi 30/12/19
            • Văn Việt Dũng
              Văn Việt Dũng tôi đã hiểu và nhận biết
              Thích Phản hồi 27/12/19
              • META
                META Chào anh Dũng,
                Cảm ơn anh đã đọc bài viết. 
                Thích Phản hồi 25/07/21