Tivi CRT là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và đặc điểm
Phương Ngọc Nhất HạnhNếu bạn có chút quan tâm đến các thiết bị công nghệ, đặc biệt là tivi thì chắc đã nghe đến khái niệm CRT và tivi CRT. Vậy tivi CRT là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và đặc điểm của dòng tivi này như thế nào? Cùng tìm hiểu chi tiết với META trong bài viết sau nhé!
Tivi CRT là gì và những điều cần biết
Tivi CRT là gì?
CRT là loại tivi sử dụng màn hình CRT (hay còn gọi là ống tia âm cực - Cathode ray tube) - một công nghệ màn hình tivi lâu đời được thương mại hóa từ năm 1922. Cụ thể màn hình CRT sẽ sử dụng màn huỳnh quang cùng các ống tia cathode để tác động vào các điểm ảnh (pixel) nhằm tạo phản xạ ánh sáng. Công nghệ này được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tivi, máy tính, máy đo y tế, xây dựng…
Trong khoảng những năm 1950 đến giữa thập niên 2000, tivi CRT được rất nhiều người dùng ưa chuộng bởi độ bền cao, việc sở hữu sản phẩm của các thương hiệu lớn như TV CRT Panasonic, TV CRT Sony, TV CRT LG, TV CRT Samsung, hay TV CRT JVC… trở thành xu hướng trên toàn thế giới.
Nhưng đến giai đoạn hiện nay, dù đã có nhiều cải tiến nhưng tivi CRT vẫn lép vế hơn các tivi sử dụng công nghệ LCD, LED hoặc Plasma và hầu như không còn được sử dụng.
Xem thêm: Tất tần tật các loại tivi phổ biến nhất trên thị trường hiện nay
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của tivi CRT
Cấu tạo của tivi CRT
Về cơ bản, CRT được cấu thành từ những ống chân không bằng thủy tinh kín (còn gọi là ống tia âm cực) gồm ba thành phần chính là nguồn điện tử, hệ thống làm lệch hướng điện từ (hay điều hướng chùm điện tử) và tấm màn phát quang phát sáng khi bị tia điện tử tác động vào.
Cụ thể, các bộ phận có trong ống tia âm cực gồm:
- Ba đầu súng tia điện tử lần lượt cho màu đỏ, xanh lá cây và xanh da trời khi bắn tia âm cực vào màn phosphor (phốt-pho).
- Chùm electron.
- Cuộn dây tập trung.
- Cuộn dây làm lệch
- Kết nối Anode.
- Mặt nạ có tác dụng tách chùm tia thành các phần màu đỏ, xanh lá cây và xanh da trời của hình ảnh cần hiển thị.
- Lớp phosphor với các vùng màu đỏ, xanh lá cây và xanh da trời tương tự như súng điện tử.
- Cận cảnh cấu tạo phần trong của màn hình được tráng phosphor.
Ngoài ra, CRT còn cần rất nhiều mạch hỗ trợ bổ sung như nguồn điện và logic để nhận - tạo các tín hiệu hình ảnh hiển thị. Các thành phần này sẽ có sự thay đổi tùy theo kích thước, loại màn hình cũng như mục đích thiết kế riêng của từng nhà sản xuất.
Nguyên lý hoạt động của tivi CRT
Nguyên lý hoạt động của tivi CRT như sau: Khi tivi được bật, các súng điện từ sẽ bắn tia âm cực (chính là các hạt electron) vào màn phosphor để kích thích chúng phát sáng, qua đó giúp hiển thị hình ảnh lên màn hình tivi. Tùy theo màu sắc muốn hiển thị trên màn hình mà các electron này có thể được gia tốc hay chuyển hướng trong quá trình bắn súng điện tử đến màn phospho.
Đối với tivi đen trắng thì chỉ cần dùng một hệ thống súng điện tử chân không và một màn phosphor. Còn đối với tivi màu thì cần sử dụng 3 loại phosphor với khả năng hiển thị 3 màu đỏ, xanh lá, xanh dương khi bị kích thích bởi cực âm, màu sắc cuối cùng chúng ta thấy chính là sự kết hợp của ba màu này.
Xem thêm: Tivi Plasma là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Đặc điểm của tivi CRT
Là những sản phẩm sở hữu công nghệ trình chiếu hình ảnh đầu tiên trên thế giới, tivi CRT có những ưu và nhược điểm rất rõ ràng như sau:
Ưu điểm của tivi Plasma
- Màn hình CRT cho chất lượng màu sắc trung thực, độ tương phản tốt nên thường được dùng trong kỹ thuật, thiết kế.
- Không bị thay đổi màu sắc dù ở các góc nhìn khác nhau.
- Không cần phải nội suy để hiển thị bất kỳ độ phân giải nào.
- Gần như không có độ trễ tín hiệu đầu vào (Input lag).
- Độ bền của màn hình cao.
Nhược điểm của tivi Plasma
- Độ phân giải của màn hình CRT thấp - chỉ hỗ trợ độ phân giải tối đa là 720 x 480 pixel. (TV CRT không thể đáp ứng chuẩn HD, Full HD, Ultra HD…).
- Do thiết kế nên sẽ nặng, dày và cồng kềnh hơn các tivi LCD, LED hay Plasma có cùng kích thước.
- Tiêu thụ nhiều điện năng và tỏa nhiều nhiệt.
- Khả năng thu sóng kém hơn các loại tivi khác.
- Các cổng kết nối hạn chế, rất hiếm tivi CRT có cổng kết nối HDMI.
Tìm hiểu: Tivi có những kích thước nào?
Lịch sử phát triển và sự đi xuống của tivi CRT
Tivi CRT bắt đầu được thương mại hóa vào năm 1922, thịnh hành nhất trong khoảng thời gian từ những năm 1950 đến giữa thập niên 2000. Trong thời kì này, hầu hết TV CRT và mini TV CRT đều được thiết kế dạng màn hình lồi nhằm cân bằng được hiện tượng biến dạng hình ảnh và màu sắc (do tia cực âm bị lệch góc).
Về sau, một số dòng CRT mới cũng được thiết kế màn hình phẳng mà không bị ảnh hưởng đến khả năng cấu tạo màu sắc ở các góc, tuy nhiên chi phí khá cao.
Bước sang nửa cuối thập niên 2000, Hoa Kỳ đã dừng phần lớn việc sản xuất truyền hình CRT thương mại, một số ít có tiếp tục đến khoảng những năm 2010. Hiện nay vẫn còn một số công ty vẫn sản xuất hoặc tân trang tivi CRT để phục vụ cho thị trường đặc thù chứ không bán đại trà như trước.
Những nguyên nhân nào dẫn đến sự thoái trào của dòng tivi CRT?
- Thứ nhất: Công nghệ CRT dần trở nên lỗi thời do thành phẩm tạo ra cồng kềnh, nặng nề. Với đặc tính kỹ thuật của mình, việc sản xuất màn hình lớn trên 40 inch cho tivi CRT là điều không thể (không đủ không gian và chi phí cực cao). Trong khi đó, các công nghệ mới như LCD, LED, Plasma ra đời mang lại nhiều lợi ích hơn về thương mại và vật lý so với CRT: Chi phí sản xuất rẻ hơn, nhẹ, mỏng, màn hình lớn đẹp mắt hơn, sử dụng ít điện và tỏa ít nhiệt hơn; độ hiển thị màu sắc rõ ràng và độ phân giải kỹ thuật số đều hơn xa màn hình CRT.
- Thứ hai: Việc sử dụng súng bắn âm cực để vận hành khiến tivi CRT phát ra một lượng phóng xạ nhỏ trong quá trình hoạt động, về lâu dài có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người xem.
- Thứ ba: Tivi CRT có chứa chì nên có thể gây ra ô nhiễm môi trường nếu không được xử lý đúng cách sau khi hư hỏng.
Vì các lý do này mà các ông lớn trong ngành điện tử như Sony, Panasonic, Samsung… đều phải ngừng sản xuất loại tivi này. Nếu nhà bạn còn sở hữu chiếc TV CRT cũ thì cũng khá hạn chế về các phương tiện giải trí, kết nối thiết bị ngoại vi, đồng thời khó sửa chữa, tìm linh kiện thay thế, nếu có thì chi phí sửa chữa, thay thế linh kiện cũng rất đắt đỏ.
Xem thêm: Nên mua tivi LED hay OLED tốt hơn?
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu tivi CRT là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và đặc điểm của dòng tivi từng rất được ưa chuộng này. Đừng quên truy cập META.vn để xem thêm nhiều bài viết tư vấn tivi hữu ích hơn nhé!
Để tham khảo và mua các sản phẩm tivi chính hãng đảm bảo chất lượng, giá tốt, hỗ trợ trả góp tiện lợi, bạn hãy nhanh tay truy cập website cửa hàng điện máy META.vn để đặt hàng online hoặc liên hệ hotline dưới đây để được hỗ trợ nhanh nhất. META cam kết Hàng chính hãng, Uy tín lâu năm, Dịch vụ Giao hàng & Bảo hành trên toàn quốc.
